Adenomyozis rahim iç yüzeyini kaplayan, endometriyum adını verdiğimiz zar dokusunun, rahim kas dokusuna doğru büyümesi sonucu gelişen bir problemdir. Her adet döngüsünde kanama sürecinin meydana geldiği iç zar dokusu, kas yapısının içine ilerlemiş olduğunda da rahimde büyüme, ağrılı ve yoğun geçebilen adetlere yol açabilir.

Hastaların adet süreçlerinde ağrı şiddetinin artması ve kasık ağrılarının yaygınlaşması adenomyozisli hastalarda sıklıkla görülmektedir.

Adenomyozis gelişiminde sorumlu olan sürecin, hormonların etkin olduğu bir mekanizma sonucu geliştiği düşünülmektedir. Özellikle östrojen bağımlı bir hastalık olarak tanımlanabilir. Ayrıca kimi araştırmalarda rahim ile ilgili geçirilmiş operasyonların da adenomyozis riskini tetikleyebileceği belirtilmektedir. Nitekim adenomyozisli hastalar daha çok orta yaşlı ve doğum yapma öyküsü olan hastalardır. Bunun dışında kök hücrelerin uterus kasından yayılıp adenomyozis oluşturabileceği veya genetik olarak fetusun anne karınında olduğu andan itibaren adenomyozis gelişim riski taşıyabileceği yönünde de teoriler mevcuttur.

Adenomyozis ile ilgili ana risk faktörleri rahime yönelik cerrahi müdahale öyküsüne sahip olmak ve doğum yapmış olan orta yaş grubunda bulunmak olarak özetlenebilir.

Adenomyozis kimi zaman bulgu vermeyen ve jinekolojik muayenede tespit edilebilen bir rahatsızlık olduğu gibi, bazen de ağrılı adet krampları olan, şiddetli adet ağrısı olan,uzun ve yoğun adetleri olan ve yaygın kasık ağrıları olan hastalarda tespit edilebilen bir sağlık sorunudur.

Adenomyozis, belirli şikayetleri olan hastanın detaylı öyküsü alınıp, ultrason ile görüntülemesi yapıldığında sıklıkla tanı alabilmektedir. Ultrasonografide rahim ölçütlerinin büyümüş olması ve rahim kas dokusunun içinde endometriyum dokusu varlığı ile tespitler yapılabilmektedir. Sıklıkla bu görüntülemeler tanı aşamasında yeterli olabilmektedir. Şüphe olması durumunda Manyetik rezonans ile de bu görüntüleme ileri aşamaya taşınabilmektedir.

Adenomyozisli hastalarda tedavi aşamasında non steroid içerikli antiinflamatuar ilaçlar ile ağrıları geriletmek hedeflenebilir. Adet döngüsünde bu ilaçların kullanılması, hastaların şikayetlerini geriletmek anlamında faydalı olabilmektedir. Ayrıca kanamaları yoğun olan hastalarda, hormonal etkinliğinden de faydalanmak üzere hormon içerikli rahim içi araçlar uygulanabilmektedir. Bu tedavilere yanıt vermeyen, daha ileri klinik durumlarda cerrahi müdaheleler de gerekebilmektedir.

Adenomyozis, hastada eşlik eden endometriyozis de bulunması durumunda gebe kalmakla ilgili zorluklarla ilişkilendirilebilir. Zira adenomyozis tespit edilen kimi vakalarda endometriyozis de bulunmaktadır. Adenomyozisin tek başına bulunduğu  vakalarda doğurganlığa olan etkisi tartışmalıdır. Ancak bazı çalışmalarda embriyonun rahime tutunmasını engellediği ve düşüklere yol açabildiği yönünde de bulgular belirtilmektedir.